Diyabetli hastaların hastalıkları hakkındaki bilgi düzeyleri ve tutumları

Knowledge levels and attitudes of diabetic patients about their disease


Abstract views: 192 / PDF downloads: 89

Authors

  • Papatya Karakurt Erzincan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü
  • Rabia Hacıhasanoğlu Aşılar Erzincan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü
  • Arzu Yıldırım Erzincan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü
  • Hilmi Sevinç Sağlık Bakanlığı, Erzincan Üniversitesi Mengücek Gazi Eğitim ve Araştırma Hastanesi

DOI:

https://doi.org/10.5152/EurJTher.2017.67

Keywords:

Diyabet, bilgi düzeyi, tutum

Abstract

Amaç: Diyabet, dünya çapında büyüyen ciddi bir sağlık sorunu olup önemli ölçüde morbidite ve mortaliteye yol açmaktadır. Bu araştırma, diyabetli hastaların hastalıkları hakkındaki bilgi düzeyleri ve tutumlarının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.
Yöntemler: Kesitsel olarak yapılan bu araştırmanın evrenini, Mayıs-Kasım 2012 tarihleri arasında bir ilin devlet hastanesinin Dahiliye Polikliniklerine ayaktan başvuran tip 1 ve tip 2 diyabetli hastalar oluşturmuştur. Araştırmada örneklem seçimine gidilmemiş olup araştırmaya katılmaya gönüllü olan, iletişime açık 335 diyabet hastası alınmıştır. Veriler, araştırmacılar tarafından oluşturulan hastaların tanıtıcı özellikleri ve hastalığa ait bilgileri içeren kişisel bilgi formu ve Diyabet Tutum Ölçeği kullanılarak yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Verilerin analizinde yüzdelik, ortalama hesapları, Mann Whitney U ve Kruskall Wallis testleri kullanılmıştır.
Bulgular: Hastaların hastalık hakkındaki bilgi düzeylerine bakıldığında; %70,4’ünün hastalığın kaynaklandığı organı, %43,3’ünün kan şekerinin düşme belirtilerini, %52,8’inin diyabetin zarar verdiği organları ve %37’sinin ayak yıkama sıklığı ve kontrolünü bilmediği saptanmıştır. Hastaların Diyabet Tutum Ölçeği toplam puan ortalamasının 3,58±0,30 olduğu ve diyabete ilişkin olumlu tutum geliştirdikleri belirlenmiştir. Ayrıca hastaların ilaçlarını düzenli kullanma durumu ile özel eğitim gereksinimi, kan glikoz kontrolü ve komplikasyonlar, hasta otonomisine karşı tutum, ekip bakımına karşı tutum alt boyutları ve diyabet tutum ölçeği toplam ortalama puanı arasında önemli düzeyde fark olduğu tespit edilmiştir.
Sonuç: Sonuç olarak diyabetli hastaların hastalıklarına yönelik bilgi durumlarının yetersiz olduğu ancak diyabete yönelik olumlu tutum geliştirdikleri belirlenmiştir.

Metrics

Metrics Loading ...

References

Gulanick M, Klopp A, Galanes S, Myers JL, Gradihar D, Puzas MK. Nursing Care Plans. Nursing Diagnosis and Intervention. Fifty Edition. United States of America. Mosby An Affiliate of Elsevier. 2003; 993-1002.

World health organization: Diabetes–Factsheet. 2012. Available from: http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs312/en/index.html. (Erişim tarihi:24 Aralık 2014).

Shrivastava SR, Shrivastava PS, Ramasamy J. Role of self-care in management of diabetes mellitus. J Diabetes Metab Disord 2013; 12: 14-8.

Diyabet 2020 Vizyon ve Hedefler. Available from: http://www.tsn.org.tr/folders/file/Diyabet_2020_Sonuc_Dokumani.pdf (Erişim tarihi:09 Ekim 2014).

T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Diyabet Önleme ve Kontrol Programı. Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara: Yayın No:816, Anıl Matbaası, 2011.

Karadakovan A. Yaşlı Sağlığı ve Bakım. Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi, 2014.

Tutum ve Tutum Ölçekleri. Available from: http://www.google.com.tr/#hl=tr&sclient=psy-ab&q=diyabet+ve+tutum+%C3%B6l%C3%A7ekleri&oq=diyabet+ve+tutum halksagligi.med.ege.edu.tr/.../2003.../TutumOlcegiGelistirme_SK.pdf. (Erişim tarihi:11 Mart 2013).

Yılmaz C, Yılmaz T, İmamoğlu Ş, Akalın S, Aslan M, Başkal N, et al. Diabetes Mellitus 2000. İstanbul: Gri Tasarım, 2000.

Hartayu TS, Izham MM, Suryawati S. Improving of type 2 diabetic patients’ knowledge, attitude and practice towards diabetes self-care by ımplementing community-based ınteractive approach-diabetes mellitus strategy. BMC Research Notes 2012; 5: 315-20.

Malathy R, Narmadha MP, Ramesh S, Alvin Jose M, Dinesh Babu N. Effect of a diabetes counseling programme on knowledge, attitude and practice among diabetic patients in erode district of South India. J Young Pharm 2011; 3: 65-72.

Mollaoğlu M, Tuncay FÖ, Fertelli TK, Çelik Z. Diyabet eğitim programının, diyabetik hastaların tutumları üzerine etkisi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2010; 13: 95-105.

Atak N, Köse K, Gürkan T. The impact of patient education on diabetes empowerment scale (des) and diabetes attitude scale (das-3) in patients with type 2 diabetes. Turk J Med Sci 2008; 38: 49-57.

Karaca Sivrikaya S. Tip 2 diyabetes mellitus hastalarına verilen planlı eğitimin hastaların tutumlarına, iyilik hallerine ve metabolik kontrol değişkenlerine etkisi. Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Erzurum 2006.

Maina WK, Ndegwa ZM, Njenga EW, Muchemi EW. Knowledge, attitude and practices related to diabetes among community members in four provinces in Kenya: a cross-sectional study. Pan Afr Med J 2010; 7: 2.

Foma MA, Saidu Y, Omoleke SA, Jafali J. Awareness of diabetes mellitus among diabetic patients in the Gambia: a strong case for health education and promotion. BMC Public Health 2013; 13: 1124-31.

Gedik SÇ. Tip 2 diyabetli hastaların bakıma ve tedaviye yönelik tutumlarının ve iyilik hallerinin belirlenmesi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2002.

Özcan Ş. Diyabetli Hastalarda Hastalığa Uyumu Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi, Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul 1999.

Krishnan N, Varman M, Roberts M. Diabetes control: Role of health education and other factors. Indian J Occup Environ Med 2004; 8: 29-35.

Kartal A, Çağırgan G, Tığlı H, Güngör Y, Karakuş N, Gelen M. Tip 2 diyabetli hastaların bakım ve tedaviye yönelik tutumları ve tutumu etkileyen faktörler. TAF Prev Med Bull 2008; 7: 223-30.

Dündar PE, Dede B, Hatipoğlu S. (2013). Manisa’da kentsel bölgede 20 yaş ve üstü populasyonda bilinen diyabet prevalansı ve diyabet tutumu. 16. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Antalya, 27-31 Ekim 2013, ss:218. http://uhsk.org.

Fadıloğlu Ç. Diyabetin Yönetimi ve Hemşirelik. (İçinde) Yılmaz C. (Ed.) Diyabet Hemşiresi El Kitabı. İzmir: Asya Tıp Yayıncılık Ltd. Şti. 2002, s:74-120.

Ahsen A. Yaşlılarda Endokrinolojik ve Metabolik Sorunlar. (İçinde) Altındiş M (Ed.) Yaşlılarda Güncel Sağlık Sorunları ve Bakımı. İstanbul: İstanbul Tıp Kitabevi. 2013, ss:29-38.

Islam FMA, Chakrabarti R, Dirani M, Islam MT, Ormsby G, Wahab M, et al. Knowledge, Attitudes and Practice of Diabetes in Rural Bangladesh: The Bangladesh Population Based Diabetes and Eye Study (BPDES). PLoS One 2014; 9: e110368.

İnkaya BV, Karadağ E. Tip 2 diyabetli bireylerin hastalıkları vetedavilerine yönelik tutumlarını etkileyen faktörler. Diyabet, Obezite ve Hipertansiyonda Hemşirelik Forumu Dergisi 2011; 3: 1-8.

Goodarzi M, Ebrahimzadeh I, Rabi A, Saedipoor B, Jafarabadi MA. Impact of distance education via mobile phone text messaging on knowledge, attitude, practice and self efficacy of patients with type 2 diabetes mellitus in Iran. J Diabetes Metab Disord 2012; 11: 10.

Kara K, Çınar S. Diyabet bakım profili ile metabolik kontroldeğișkenleri arasındaki ilișki. Kafkas J Med Sci 2011; 1: 57-63.

Erol Ö. Endokrin Sistem Hastalıkları ve Bakım. (İçinde) Durna Z. (Ed.) İç Hastalıkları Hemşireliği. İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık, 2013, ss:231-253.

Danquah I, Bedu-Addo G, Terpe KJ, Micah F, Amoako YA, Awuku YA, et al. Diabetes mellitus type 2 in urbanGhana: characteristics and associated factors. BMC Public Health 2012; 12: 210.

Weinspach K, Staufenbiel I, Memenga-Nicksch S, Ernst S, Geurtsen W, Günay H. Level of information about therelationship between diabetes mellitus and periodontitis - results froma nationwide diabetes information program. Eur J Med Res 2013; 18: 6.

Al-Maskari F, El-Sadig M, Al-Kaabi JM, Afandi B, Nagelkerke N, Yeatts KB. Knowledge, attitude and practices of diabetic patients in the United Arab Emirates. PLoS One 2013; 8: e52857.

Batkın D, Çetinkaya F. Diabetes mellitus hastalarının ayak bakımı ve diabetik ayak hakkındaki bilgi, tutum ve davranışları. Sağlık Bilimleri Dergisi (Journal of Health Sciences) 2005; 14: 6-12.

Downloads

Published

2017-12-27

How to Cite

Karakurt, P., Hacıhasanoğlu Aşılar, R., Yıldırım, A., & Sevinç, H. (2017). Diyabetli hastaların hastalıkları hakkındaki bilgi düzeyleri ve tutumları: Knowledge levels and attitudes of diabetic patients about their disease. European Journal of Therapeutics, 23(4), 165–172. https://doi.org/10.5152/EurJTher.2017.67

Issue

Section

Original Articles

Categories